Βασιλόπιτα ονομάζεται η πίτα που παρασκευάζεται σε ορισμένες χώρες από τους χριστιανούς παραμονές της Πρωτοχρονιάς και κόβεται (μοιράζεται) λίγο αφότου αλλάξει ο χρόνος. Συχνά γράφεται πάνω στη βασιλόπιτα ο αριθμός του νέου έτους, με σειρές αποφλοιωμένων αμυγδάλων ή με ζάχαρη.
Η Βασιλόπιτα κατά το ελληνικό έθιμο κόβεται σε οικογενειακή συγκέντρωση αμέσως με τον ερχομό του νέου έτους κυρίως μετά από φαγοπότι όπου και ακολουθεί χαρτοπαιξία «για το καλό του καινούργιου χρόνου». Έτσι στις 12.00 ακριβώς τα μεσάνυχτα με την αλλαγή του έτους σβήνουν τα φώτα και μετά ένα λεπτό ξανανάβουν ευχόμενοι και αντευχόμενοι όλοι «χρόνια πολλά» και «ευτυχισμένο το νέο έτος».
Τότε προσκομίζεται η Βασιλόπιτα στο τραπέζι όπου ο νοικοκύρης αφού την σταυρώσει με το μαχαίρι τρεις φορές αρχίζει να τη κόβει σε τριγωνικά κομμάτια προσφερόμενο σε κάθε ένα παριστάμενο μέλος της οικογένειας ή φίλων και συγγενών με πρώτο κομμάτι του σπιτιού (ή του Χριστού της Παναγίας και του Άι Βασίλη), του σπιτονοικοκύρη, της σπιτονοικοκυράς και των άλλων παρισταμένων κατά τάξη συγγένειας και ηλικία με τελευταίο το κομμάτι του φτωχού ή πάλι του σπιτιού, χωρίς βέβαια να λησμονούνται τυχόν μετανάστες, ασθενείς και άλλα πρόσωπα της οικογένειας που για διάφορους λόγους δεν παρίστανται. Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να κοπεί κομμάτι "για την εταιρεία", "για το μαγαζί" κ.λ.π..
Το κόψιμο της Βασιλόπιτας γίνεται και τις άλλες μέρες του "Δωδεκαήμερου" των εορτών. Υπουργεία, γραφεία και σύλλογοι μπορεί να κόβουν βασιλόπιτες μέχρι και το μήνα Φεβρουάριο. Ας δούμε λοιπόν πως τις φτιάχνουμε και τι χρειαζόμαστε.
Βράζουμε το γλυκάνισο, το σουρώνουμε και κρατάμε το νερό στο οποίο έβρασε. Λιώνουμε τη μαγιά με μισό φλιτζάνι χλιαρό γάλα, λίγη ζάχαρη και 1 φλιτζάνι αλεύρι. Την ανακατεύουμε πολύ καλά, τη σκεπάζουμε και την αφήνουμε να φουσκώσει.
Βάζουμε το υπόλοιπο αλεύρι στη σκάφη, ανοίγουμε στο κέντρο μια λακκουβίτσα, ρίχνουμε το βούτυρο, το προζύμι και το υπόλοιπο γάλα διαδοχικά και ζυμώνουμε τη βασιλόπιτα. Ρίχνουμε τα αυγά και συνεχίζουμε το ζύμωμα. Προσθέτουμε όλα τα υλικά και ζυμώνουμε για 2 ώρες περίπου (ή στο μίξερ για 20 λεπτά). Εάν η ζύμη μας γίνει πολύ ρευστή, προσθέτουμε λίγο αλεύρι επιπλέον.
Σκεπάζουμε με μια καθαρή πετσέτα τη σκάφη. Βάζουμε από πάνω και από κάτω μάλλινες κουβέρτες, για να υπάρχει αρκετή ζέστη, ώστε να φουσκώσει η ζύμη. Μετά από 6-7 περίπου ώρες πλάθουμε τις πίτες, τις τοποθετούμε σε βουτυρωμένες λαμαρίνες και τις αφήνουμε λίγο ακόμη, για να φουσκώσουν. Τις αλείφουμε με αυγό, τις πασπαλίζουμε με σουσάμι και τις βάζουμε στο φούρνο να ψηθούν.
Από το βιβλίο: Σούλα Μπόζη, Πολίτικη κουζίνα, παράδοση αιώνων, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003
Η Βασιλόπιτα κατά το ελληνικό έθιμο κόβεται σε οικογενειακή συγκέντρωση αμέσως με τον ερχομό του νέου έτους κυρίως μετά από φαγοπότι όπου και ακολουθεί χαρτοπαιξία «για το καλό του καινούργιου χρόνου». Έτσι στις 12.00 ακριβώς τα μεσάνυχτα με την αλλαγή του έτους σβήνουν τα φώτα και μετά ένα λεπτό ξανανάβουν ευχόμενοι και αντευχόμενοι όλοι «χρόνια πολλά» και «ευτυχισμένο το νέο έτος».
Τότε προσκομίζεται η Βασιλόπιτα στο τραπέζι όπου ο νοικοκύρης αφού την σταυρώσει με το μαχαίρι τρεις φορές αρχίζει να τη κόβει σε τριγωνικά κομμάτια προσφερόμενο σε κάθε ένα παριστάμενο μέλος της οικογένειας ή φίλων και συγγενών με πρώτο κομμάτι του σπιτιού (ή του Χριστού της Παναγίας και του Άι Βασίλη), του σπιτονοικοκύρη, της σπιτονοικοκυράς και των άλλων παρισταμένων κατά τάξη συγγένειας και ηλικία με τελευταίο το κομμάτι του φτωχού ή πάλι του σπιτιού, χωρίς βέβαια να λησμονούνται τυχόν μετανάστες, ασθενείς και άλλα πρόσωπα της οικογένειας που για διάφορους λόγους δεν παρίστανται. Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να κοπεί κομμάτι "για την εταιρεία", "για το μαγαζί" κ.λ.π..
Το κόψιμο της Βασιλόπιτας γίνεται και τις άλλες μέρες του "Δωδεκαήμερου" των εορτών. Υπουργεία, γραφεία και σύλλογοι μπορεί να κόβουν βασιλόπιτες μέχρι και το μήνα Φεβρουάριο. Ας δούμε λοιπόν πως τις φτιάχνουμε και τι χρειαζόμαστε.
ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΠΕΡΙΠΟΥ 4-5 ΜΕΓΑΛΕΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΕΣ
5 κιλά αλεύρι
130 γραμμ. μαγιά
1 κιλό βούτυρο γάλακτος
1.250 γραμμ. ζάχαρη
4 φλιτζ. γάλα
20 αυγά
3 κουτ. σούπ. γλυκάνισο
5 κουτ. γλυκ. μαστίχα
5 κουτ. γλυκ. μαχλέπι
1 κουτ. σούπ. αλάτι
3 κρόκους αυγών (για το άλειμμα)<
σουσάμι (για το πασπάλισμα)
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Βάζουμε το υπόλοιπο αλεύρι στη σκάφη, ανοίγουμε στο κέντρο μια λακκουβίτσα, ρίχνουμε το βούτυρο, το προζύμι και το υπόλοιπο γάλα διαδοχικά και ζυμώνουμε τη βασιλόπιτα. Ρίχνουμε τα αυγά και συνεχίζουμε το ζύμωμα. Προσθέτουμε όλα τα υλικά και ζυμώνουμε για 2 ώρες περίπου (ή στο μίξερ για 20 λεπτά). Εάν η ζύμη μας γίνει πολύ ρευστή, προσθέτουμε λίγο αλεύρι επιπλέον.
Σκεπάζουμε με μια καθαρή πετσέτα τη σκάφη. Βάζουμε από πάνω και από κάτω μάλλινες κουβέρτες, για να υπάρχει αρκετή ζέστη, ώστε να φουσκώσει η ζύμη. Μετά από 6-7 περίπου ώρες πλάθουμε τις πίτες, τις τοποθετούμε σε βουτυρωμένες λαμαρίνες και τις αφήνουμε λίγο ακόμη, για να φουσκώσουν. Τις αλείφουμε με αυγό, τις πασπαλίζουμε με σουσάμι και τις βάζουμε στο φούρνο να ψηθούν.
Από το βιβλίο: Σούλα Μπόζη, Πολίτικη κουζίνα, παράδοση αιώνων, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου